คำอธิบายสำหรับการเกิด “น้ำมูกไหล” เนื่องจาก “อากาศหนาว” นั้นค่อนข้างเรียบง่าย โดยในทางเทคนิคแล้วถือเป็นเรื่องดี เพราะน้ำมูกที่ไหลในอากาศเย็นแสดงว่าจมูกกำลังทำหน้าที่ แม้ว่าเป็นสิ่งที่ไม่ค่อยจะดีก็ตาม เนื่องจากเมื่อเราสูดอากาศเย็น จมูกจะทำงานเพื่อให้ความอบอุ่นและเพิ่มความชื้นให้กับอากาศก่อนจะเข้าสู่ปอด ซึ่งทำได้โดยทำให้หลอดเลือดในโพรงจมูกขยายตัว เพื่อเพิ่มการไหลเวียนของเลือดและสร้างความอบอุ่นมากขึ้นนั่นเอง
อย่างไรก็ตาม เพื่อเพิ่มความชื้น กระบวนการเดียวกันนี้จะกระตุ้นให้ “ต่อมจมูก” ของเรา “ผลิตเมือก” เมื่ออากาศหนาวและมีลมแรง จมูกอาจผลิตเมือกมากเกินไปจนไหลออกมาทางรูจมูก จากนั้นเมื่อผสมกับไอน้ำจากลมหายใจออกหรือความชื้นจากอากาศ เมือกอาจยิ่งไหลชัดเจนมากยิ่งขึ้น
ไม่สบายและจาม
ขณะเดียวกัน ลมแรงอาจทำให้ดวงตาของเรามีน้ำตาไหลได้เนื่องจากระคายเคือง โดยอาจทำให้น้ำตาไหลออกมามากเกินไป ไหลลงมาตามใบหน้าหรือไหลออกทางรูเล็ก ๆ ที่เรียกว่า “รูน้ำตา” (punctum) ซึ่งอยู่บริเวณหางตาถัดจากจมูก รูน้ำตาจะไหลเข้าไปในโพรงไซนัสและจมูก ทำให้น้ำตาผสมกับเมือกส่วนเกินจนเกิดเป็นของเหลวใสขึ้น
กลไกการชดเชยที่เหนียวเหนอะหนะเหล่านี้ เป็นส่วนปกติของร่างกายที่พยายามปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ โดยผู้คนประมาณ 50 – 90% อาจมีน้ำมูกไหลเมื่ออากาศหนาว แต่บางคนก็อาจมีแนวโน้มน้ำมูกไหลมากกว่าคนอื่น ๆ เช่น ผู้ที่เป็นโรคหอบหืด กลาก รวมถึงไข้ละอองฟาง (โรคภูมิแพ้ชนิดหนึ่งเกิดจากการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน) มักจะมีอาการดังกล่าวมากกว่า
สำหรับการรับมือ “น้ำมูกไหล” อาจทำได้โดยใส่เสื้อหนา ๆ รวมถึงสวมผ้าพันคอเพื่อให้ร่างกายอบอุ่น เลี่ยงการสัมผัสลม – อากาศชื้น แต่หากหลีกเลี่ยงไม่ได้ควรพกทิชชูหรือผ้าเช็ดหน้าติดตัวไว้ หรือถ้าไม่มีอาจจำเป็นต้องใช้แขนเสื้อเช็ดน้ำมูก ซึ่งนอกจากเทคนิคเมื่อกี้แล้ว สเปรย์พ่นจมูกที่มีฤทธิ์ต้านโคลิเนอร์จิก (Cholinergic) และยาแก้อักเสบก็สามารถช่วยได้เช่นกัน
Thai PBS
